να πως ξεκίνησε η τοξοβολία στην Ελλαδάρα μας (και πως κατάντησε στις μέρες μας)
Επιμέλεια: Νίκος Βισβάρδης
1980/82
Η αρχή για μένα και τον Αναστάσιο Μούτο έγινε το 1980 όταν φέραμε από το εξωτερικό τα πρώτα τόξα κι αγοράσαμε το πρώτο βιβλίο. Ρίχναμε βέλη σχεδόν κάθε μέρα και μαθαίναμε.
Η παρέα μεγάλωσε το '82 όταν ήρθε και μας βρήκε ο Παναγιώτης Παπασπυρόπουλος ο οποίος είχε μάθει τοξοβολία στην Ιταλία και μαζί με την Κλέμη Διαμαντοπούλου πήγαμε για προπόνηση στην Παιανία. Μετά πήγαμε σε μια ταβέρνα στο Κορωπί και πίνωντας το κρασάκι μας υποσχεθήκαμε ο ένας στον άλλο ότι δε θα χαθούμε. Έτσι κι έγινε. Σήμερα, 24 χρόνια μετά, ο Τάσος ακόμη ρίχνει βέλη, ο Παναγιώτης είναι διεθνής κριτής και η Κλέμη κι εγώ προπονητές.
Η πρώτη αυτή περίοδος ήταν η «εποχή της αθωότητας». Ήταν πριν ξεκινήσει επίσημα η τοξοβολία στην Ελλάδα.
Το 1982 ιδρύσαμε και τον πρώτο σύλλογο τοξοβολίας στην Ελλάδα, τον Α.Σ.Τ.Α. (Αθλητικός Σύλλογος Τοξοβολίας Αθηνών).
1983-85
Αρχίζει το 1983 επίσημα η τοξοβολία στην Ελλάδα και αφού βρεθήκαμε παρά την θέλησή μας στη ΣΚ.Ο.Ε. (Σκοπευτική Ομοσπονδία Ελλάδος), η οποία είχε «καπαρώσει» το άθλημα πληρώνοντας προφανώς την ετήσια συνδρομή στη F.I.T.A. (Διεθνής Ομοσπονδία Τοξοβολίας), βρέθηκε το άθλημα να φιλοξενείται σε μια άλλη ξένη οικογένεια για πολλά χρόνια (17 συνολικά).
Η φάση αυτή ('83-'85), μπορεί να ονομασθεί «περίοδος Λιβέρη» γιατί ο τότε Γ. Γραμματέας της ΣΚ.Ο.Ε. Γιώργος Λιβέρης μας «υιοθέτησε» ως ο πρώτος πρόεδρος της Τεχνικής Επιτροπής Τοξοβολίας (Τ.Ε.Τ.).
Την περίοδο αυτή έγιναν οι πρώτοι Πανελλήνιοι Αγώνες ('83,'84,'85), η πρώτη συμμετοχή Ελλήνων σε αγώνες στο εξωτερικό (Βαλκανικοί στην Τουρκία το ’83 και στη Ρουμανία το '84). Η πρώτη αποστολή πλήρους Εθνικής Ομάδας έγινε το 1985 στο Grand Prix της Σόφιας και στους Βαλκανικούς της Βουλγαρίας. Η σύνθεση της ομάδας ήταν:
Αρχηγός αποστολής: Γιώργος Λιβέρης
Τεχνικός: Νίκος Βισβάρδης
Εθνική ομάδα ανδρών: Κωνσταντίνου Νικόλαος, Παπασπυρόπουλος Παναγιώτης, Κόμης ¶ρης, Γκαϊφύλιας Ηλίας
Εθνική ομάδα γυναικών: Βισβάρδη Αμαρυλλίς, Διαμαντοπούλου Κλέμη, Βουλγαροπούλου Ιωάννα, Κουλακτσή Λένα
Την καλύτερη επίδοση (πανελλήνιο ρεκόρ) σ'αυτήν την πρώτη έξοδο πλήρους ομάδος την είχε κάνει η Αμαρυλλίς Βισβάρδη στο FITA με 1140 πόντους (144 βέλη) και ήταν το καλύτερο ρεκόρ που είχε να παρουσιάσει η Ελληνική τοξοβολία στα 3 πρώτα χρόνια της ζωής της.
Η πρώτη αυτή περίοδος ('83-'85) μπορεί να χαρακτηριστεί καλή. Η Τ.Ε.Τ. είχε αντιπροσωπευτική σύνθεση και λειτουργούσε αρκετά δημοκρατικά έχοντας πάντα τον «πατερούλη» από πάνω της (το Δ.Σ. της ΣΚ.Ο.Ε.) και ζώντας μέσα σε μια ομοσπονδία που την συντριπτική πλειοψηφία την διέθετε το άλλο άθλημα, η σκοποβολή.
1986-87
Είχαμε μπει σε μια νέα περίοδο που οι άνθρωποι που διεύθυναν το άθλημά μας, πάλι σκοπευτές, άλλαζαν μετά από λίγο, η σκοποβολή είχε εμφύλιο πόλεμο, δεν ξέρω πόσα δικαστήρια είχαν γίνει εξ αιτίας της διαμάχης και που εμείς της τοξοβολίας δεν φταίγαμε σε τίποτα αλλά έπρεπε κι εμείς να υποστούμε το πρόβλημα. Εποχή λοιπόν Φάνη Πραπαβέση ως προέδρου της Τ.Ε.Τ., με πρόεδρο της ΣΚ.Ο.Ε. τον Δημήτρη Κασούμη και με έδρα το Χαλάνδρι, μια άλλη ΣΚ.Ο.Ε. στην Καισαριανή (χωρίς τοξοβολία αυτή), καταλήψεις των γραφείων της ΣΚ.Ο.Ε. στο Χαλάνδρι, κλείσιμο των γραφείων, δικαστήρια, με την τοξοβολία να μην ασχολείται κανείς. Τον Ιούνιο δε του 1986 κι ενώ συνέβαιναν όλα αυτά ήταν η σειρά μας να κάνουμε Βαλκανικούς αγώνες τοξοβολίας στην Αθήνα, με τα γραφεία της ομοσπονδίας κλειστά. Σημειωτέον ότι οι Βαλκανικοί ήταν οι πρώτοι διεθνείς αγώνες που γίνονταν στην Ελλάδα κι επειδή εθεωρείτο τοπικό πρωτάθλημα της F.I.T.A., θα έρχονταν ο πρόεδρος της F.I.T.A. (Φ. Ρουσκόνε) και ο αντιπρόεδρος (Ν. Σκόριτς). Την τελευταία στιγμή έδωσε προσωρινή λύση στο πρόβλημα της ΣΚ.Ο.Ε. η Γενική Γραμματεία Αθπλητισμού (Γ.Γ.Α.) διορίζοντας πρόεδρο της ΣΚ.Ο.Ε. τον Κώστα Γενεράκη του οποίου το προσωρινό Δ.Σ. έβαλε προσωρινό πρόεδρο της Τ.Ε.Τ. τον Παύλο Τζιβανάκη.
Ήταν μια κατάσταση για γέλια και για κλάματα που ευτυχώς λύθηκε τον Σεπτέμβριο του 1987 μ' εκλογές.
Σεπ 1987-Δεκ 1989
Με τις εκλογές τον Σεπτέμριο του 1987 έχουμε νέα κατάσταση. Την τοξοβολία την αναλαμβάνει ως πρόεδρος της Τ.Ε.Τ. ο Φώτης Δημητρακόπουλος, πατέρας τοξότριας. Είναι ο πρώτος που δεν έχει σχέση με τη σκοποβολή παρ’ολο που είχε εκλεγεί μέλος του Δ.Σ. της ΣΚ.Ο.Ε. Πρόεδρος ΣΚ.Ο.Ε. ο Παύλος Κανελλάκης. Ανέθεσαν στον γράφοντα το ρόλο του πρώτου ομοσπονδιακού προπονητή τοξοβολίας. Μέσα σε 27 μήνες (η θητεία δεν τελείωσε γιατί έγιναν πρόωρες εκλογές τον Ιανουάριο του 1990) έγιναν πολλά:
Σεμινάρια
Πήγαμε σε πολλά σεμινάρια τοξοβολίας στο εξωτερικό. Προσωπικά, το σύνολο των σεμιναρίων που πήγα ξεπέρασαν τις 40 ημέρες και δεν ήμουνα ο μόνος. Θ. Μιχαλόπουλος 30 ημέρες, Ν.Ελευθερίου 15 ημέρες κλπ.
Σχολή Εκπαιδευτών
Όταν τελείωσα με τα σεμινάρια, πρότεινα στον Φ. Δημητρακόπουλο να κάνουμε σχολή εκπαιδευτών τοξοβολίας στα πλαίσια της ΣΚ.Ο.Ε. η οποία έγινε και εκπαιδεύθηκαν 15 άτομα, μεταξύ των οποίων και οι σημερινοί ομοσπονδιακοί προπονητές. Συγκεκριμένα, από τη σχολή βγήκαν οι παρακάτω (αλφαβητικά):
----------------------------------
Δημητρακοπούλου Γιούλικα
Διαμαντοπούλου Κλέμη
Δρακιώτης Γεώργιος
Ελευθερίου Νικόλαος
Λιάπης Θωμάς
Μαυροδήμου Ελένη
Μέλλιος Πασχάλης
Μούτος Αναστάσιος
Μυρεσιώτης Ιωάννης-Γεώργιος
Νασούλας Αλέξανδρος
Σουμαλεύρης Κωνσταντίνος
Σπιθουράκη Βασιλική
Σφικτός Παύλος
Τσώνη Κλειώ
---------------------------------------------------
Βισβάρδης Νικόλαος (Εκπαιδευτής)
Μιχαλόπουλος Θεόδωρος (βοηθός εκπαιδευτή)
Γήπεδο τοξοβολίας
Αφού βρήκα κατάλληλο χώρο στον ¶γιο Κοσμά, ο Φ. Δημητρακόπουλος μετά από αγώνα κατόρθωσε να πάρει την έγκριση από την Γ.Γ.Α. και να φτιαχτεί ένα υπέροχο γήπεδο τοξοβολίας 20 στρεμάτων, με χλοοτάπητα, δίπλα στη θάλασσα, το οποίο εγκαινιάστηκε τον Σεπτέμβρη του 1989.
Επάνδρωση του γηπέδου μ’ εκπαιδευτές
Εκτός από τον γράφοντα, υπηρεσία εκπαιδευτών στο γήπεδο του Αγίου Κοσμά ανέλαβαν εκ περιτροπής οι 15 από τους 16 εκπαιδευτές της σχολής.
Εθνική ομάδα
Η εθνική ομάδα που είχε πάει στη Βουλγαρία το '85 (8 άτομα) ανανεώθηκε με πολύ νεότερα άτομα, κατά τα 7/8. Ο μέσος όρος ηλικίας της εθνικής έπεσε κατά 10 χρόνια περίπου, με τα νέα παιδιά να κερδίζουν τους παλαιότερους στους αγώνες.
Το 1988 πραγματοποιήθηκε ο πρώτος Διεθνής Αγώνας Αίθουσας με συμμετοχή, εκτός της δικής μας Εθνικής, αθλητών από την Ιταλία / Βουλγαρία / Πολωνία / Ιορδανία. Ο αγώνας αυτός με την ονομασία «Κύπελλο Ειρήνης και Φιλίας» αποφασίσθηκε να είναι ο ετήσιος διεθνής αγώνας τοξοβολίας της Ομοσπονδίας.
Πανευρωπαϊκό και Μεσογειακό Πρωτάθλημα τοξοβολίας
Προς το τέλος του 1988, ένα έτος μετά την ανάληψη των καθηκόντων μας και μετά από πρόταση του Φ. Δημητρακόπουλου, η Τ.Ε.Τ. αποφάσισε ν' αναλάβουμε από τη F.I.T.A. το Πανευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Αίθουσας.
Ο αγώνας διεξήχθει με πλήρη επιτυχία τον Δεκέμβριο του 1989 με ρεκόρ συμμετοχών αθλητών και κρατών και την κατάρριψη του παγκοσμίου ρεκόρ στα 25μ ανδρών. Επίσης έγινε «ρεκόρ» στην ταχύτητα έκδοσης αποτελεσμάτων με ηλεκτρονικό σύστημα (τερματικό κάτω από κάθε στόχο) που τροφοδοτούσε άμεσα τον κεντρικό υπολογιστή του Σ.Ε.Φ. Περιττό να πούμε ότι ο αγώνας είχε τόση επιτυχία που δεχθήκαμε πολλά συγχαρητήρια από τη FITA για τη διοργάνωση.
Η περίοδος εκείνη είχε και τα προβλήματά της. Ο τότε Γ.Γ.Α. Γιώργος Κασιμάτης είχε ανακοινώσει (προειδοποιήσει) τις Ομοσπονδίες να μη στέλνουν στο εξωτερικό αθλητές για τουρισμό που θα έρχονταν τελευταίοι. Έτσι αναγκαστήκαμε να βάλουμε όριο το 1200 στο FITA με αποτέλεσμα να πηγαίνουν έξω γι' αγώνες ελάχιστοι αθλητές (πλην των αγώνων με διακρατικές συμφωνίες).
Κατά την περίοδο αυτή, το καλύτερο ρεκόρ έγινε από την Γιούλικα Δημητρακοπούλου με 1247 στo FITA Γυναικών (144 βέλη).
Ιανουάριος 1990-Δεκέμβριος 1999
Είναι η δεκαετία του Γιάννη Σαμαρά. Το άθλημα υπάγεται ακόμη στη ΣΚ.Ο.Ε. και ο Φ. Δημητρακόπουλος δεν μπορεί να συνεχίσει το έργο του αφού στις εκλογές του 1990 δεν εκλέγεται για μια ψήφο. Ετσι το Δ.Σ. της ΣΚ.Ο.Ε. παραδίδει το άθλημα σε σκοπευτή.
Η νέα πολιτική ήταν συντηρητική για την τοξοβολία, προφανώς για να μη ξοδεύονται πολλά λεφτά και να έχει η σκοποβολή περισσότερα κεφάλαια. Ετσι, παρόλο που εγώ προσωπικά παραιτήθηκα από την Τεχνική Επιτροπή την άνοιξη του 1990 διότι το πρόγραμμα που είχε αποφασισθεί από την προηγούμενη διοίκηση δεν επρόκειτο να πραγματοποιηθεί, η Τ.Ε.Τ. συνέχισε να υπάρχει για άλλα τρία χρόνια χωρίς να μπορεί να συνεχίσει να παράγει έργο όπως τα προηγούμενα χρόνια και να υποστεί τη συντηρητική πολιτική.
Έτσι, τέρμα η Σχολή Εκπαιδευτών Τοξοβολίας, τέρμα ο ετήσιος διεθνής αγώνας στην Ελλάδα, τα σεμινάρια, τέρμα τα όνειρα.
Δεν έφθαναν όλα αυτά, αλλά με το νέο καταστατικό της ΣΚΟΕ και τις εκλογές την άνοιξη του 1994, τέρμα και η Τεχνική Επιτροπή Τοξοβολίας. Το νέο όργανο, η Διοικούσα Επιτροπή Τοξοβολίας (Δ.Ε.Τ.) που αποτελείτο από 4 άτομα με πρόεδρο τον Γιάννη Σαμαρά και που το ένα μέλος ζούσε 800 χιλιόμετρα μακρυά, κανένα από τ' άλλα να μην προέρχεται από το χώρο της τοξοβολίας, είχε σαν αποτέλεσμα να χαθεί και η εκπροσώπηση των σωματείων που είχε η Τ.Ε.Τ.
Οι άνθρωποι της τοξοβολίας άρχισαν έντονα να συζητούν για ομοσπονδία τοξοβολίας αλλά κανείς δεν άκουγε. Ετσι η τοξοβολία παρέμεινε φιλοξενούμενη στην ομοσπονδία άλλου αθλήματος, της σκοποβολής, μέχρι το 1999 οπότε μας κάλεσε στο γραφείο του ο πρόεδρος, να μας πει ότι ήρθε τελικά η ώρα να γίνει η ομοσπονδία της τοξοβολίας.
Τότε μείναμε με την εντύπωση ότι η Δ.Ε.Τ. στη ΣΚ.Ο.Ε. θα συνέχιζε τη δουλειά της και θα σχηματιζόταν μια προσωρινή διοίκηση, για την ομοσπονδία τοξοβολίας και με συνεργασία θα φτιάχναμε το δικό μας σπίτι. Αλλά που τέτοια τύχη. Η ίδια Δ.Ε.Τ. έγινε και προσωρινή διοίκηση και το «μια από τα ίδια» άρχισε να διαφαίνεται στον ορίζοντα.
Για να μην ξεχνάμε και τους αθλητές, την περίοδο αυτή τα καλύτερο ρεκόρ έκαναν:
Ανίτα ¶τλα 1280
Ελπίδα Ρωμάντζη 1281
Απόστολος Νάνος 1287
Η αποκορύφωση όμως, ή μάλλον η καταβαράθρωση, ήταν να χάσουμε εκείνο το καταπληκτικό γήπεδο τοξοβολίας που είχαμε στον ¶γιο Κοσμά. Το πήρε η «Αθήνα 2004» για να φτιάξει το ιστιοπλοϊκό κέντρο και μας άφησε στα κρύα του λουτρού, εκεί που βρισκόμαστε άλλωστε και σήμερα.
2000-2004
Πριν αρχίσουν να καλυτερεύουν τα πράγματα θα χειροτερεύσουν κι άλλο.
Η ίδρυση της Ελληνικής Φιλάθλου Ομοσπονδίας Τοξοβολίας (ΕΦΟΤ) έγινε από άλλους, όχι από τους ανθρώους της τοξοβολίας.
Η αλήθεια είναι ότι τα σωματεία τοξοβολίας ήταν πολύ λίγα, ενώ τα σωματεία σκοποβολής που είχαν τμήματα τοξοβολίας ήταν διπλάσια. Ετσι στις εκλογές μπορέσαμε κι εκλέξαμε μόνον έναν από τους επτά, κι αυτόν κατά λάθος, τον Γιώργο Τσώτα. Αυτός προσπάθησε να περάσει τον λόγο των σωματείων τοξοβολίας αλλά ήταν μόνος.
Ηταν τόση η απογοήτευσή του ώστε στις νέες εκλογές του 2000 (με το νέο νόμο) δεν έβαλε ούτε υποψηφιότητα. Ετσι εκλέχτηκε το νέο ΔΣ της ΕΦΟΤ που θα διοικούσε για την Ολυμπιακή τετραετία. Από τα επτά (7) βέβαια άτομα που εκλέχθηκαν , κανείς δεν υπήρξε τοξότης ούτε για λίγο. Ηταν άνθρωποι της σκοποβολής και μερικοί του «πολιτικού αθλήματος».
Οι περισσότεροι από εμάς δεν θέλαμε κατ' ανάγκη να διοικήσουμε αλλά θα θέλαμε να έχουμε ένα βήμα να πούμε μια κουβέντα, να είμαστε μέλη μιας επιτροπής, να λειτουργήσει μια σωστή τεχνική επιτροπή. Τίποτα όμως.
Τι γινόταν; Ο ένας δούλευε μόνος του, ο άλλος καθόλου, ο άλλος δεν πάταγε ποτέ, ο άλλος νοιαζόταν μόνο για το σύλλογό του, ο άλλος έβρισκε κάποιο λόγο.
Ν' απαριθμήσω λίγα από τα στραβά;
Είχαμε ωραίο γήπεδο τοξοβολίας και τώρα τίποτα
Ομοσπονδιακοί προπονητές που ασχολούνται κατόπιν εντολής μ' ένα σύλλογο που γίνεται το κέντρο της ολυμπιακής προετοιμασίας κι οι άλλοι τίποτα.
Η Αττική που έχει το 60% των τοξοτών της χώρας δεν είναι σ' ευμένεια. Ακόμη και τα τοπικά πρωταθλήματα γίνονται στη ... Λαμία !!!
Τα υλικά τοξοβολίας που δίδονται από την Ομοσπονδία στους συλλόγους, τόξα κλπ, δεν αγοράζονται με γνώμονα τις ανάγκες των συλλόγων και σε πολλές περιπτώσεις μένουν μέσα στα ντουλάπια αχρησιμοποίητα.
Καμμιά επαφή των διοικούντων με τους συλλόγους. Στον ΑΣΤΑ δεν έχει έρθει ποτέ κανείς, ας πούμε να δει που κάνουμε προπόνηση, από το 1990 εως σήμερα.
Καμμιά προσπάθεια εξυπηρέτησης των συλλόγων από την Ομοσπονδία.
Εντάξει, πήρατε μια γεύση, πάμε παρακάτω.
Η περίοδος αυτή τουλάχιστον έβγαλε την πρώτη αθλήτρια που πέρασε το φράγμα του 1300 στο FITA (144 βέλη). Η Ευαγγελία Ψάρρα αφού πέρασε αυτό το φράγμα 3 φορές, έφθασε το ρεκόρ γυναικών στο 1308. Επίσης, στους Ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας πήρε την τιμητικώτατη 7 η θέση.
2004-2008
Τώρα αρχίζει μια νέα προσπάθεια από μια νέα διοίκηση που εκλέχθηκε πρόσφατα (Οκτώβριος 2004). Για γύρισμα σελίδας ακούω, για το ξεκίνημα μιας νέας εποχής. Το εύχομαι ολύψυχα μήπως και δει μια άσπρη μέρα το άθλημα.
Από τα 7 μέλη του ΔΣ μόνο το ένα είναι της της παλιάς διοίκησης. Οι καινούριοι είναι νέοι άνθρωποι αλλά δεν προέρχονται από το άθλημα. Αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστούν καλούς συμβούλους κυρίως στο τεχνικό επίπεδο λόγω της ιδιαιτερότητας του αθλήματος. Θα χρειαστεί πολύ δουλειά. Εύχομαι ολόψυχα «καλή επιτυχία» σ' αυτό το δύσκολο έργο.